Franczyza to gotowy i co najważniejsze – sprawdzony pomysł na biznes, który umożliwia prowadzenie odrębnej działalności pod szyldem znanej marki. Mówiąc w dużym skrócie – decydując się na franczyzę korzystamy z gotowego know-how, loga i rozpoznawalności firmy. Taki model biznesowy nie wymaga poświęcenia dużych środków na budowanie firmy od zera, co jak wiadomo – wymaga zaangażowania dużej ilości czasu i środków, szczególnie gdy nie posiadamy wiedzy biznesowej.

Przystąpienie do franczyzy oznacza ścisłą współpracę korzystającego z logo marki z niezależnym przedsiębiorstwem. Wielu z nas każdego dnia korzysta z usług firm franczyzowych, nawet się nad tym nie zastanawiając. Kto nie kojarzy popularnej sieci sklepów Żabka czy restauracji McDonalds? Klienci korzystają ze sprawdzonych marek, istniejących przez długi czas na rynku. W tym tkwi właśnie cała siła franczyzy.

Na czym polega franczyza?

Przystępując do franczyzy zawieramy umowę z przedsiębiorstwem, na podstawie której franczyzodawca udziela nam prawa do korzystania z logo marki, know-how, marketingu i koncepcji biznesowej. Umowa franczyzy wiąże się dla każdej ze stron z szeregiem obowiązków, ale również i praw. Oznacza to, że franczyzobiorca musi ściśle współpracować  z franczyzodawcą zgodnie z jego zasadami. Z drugiej strony może także liczyć na duże wsparcie w prowadzeniu biznesu, co jest szczególnie istotne w przypadku początkujących przedsiębiorców.

Franczyzodawca wspiera franczyzobiorców na różnych etapach działalności – pomaga w znalezieniu lokalu i załatwianiu formalności, rozwiązuje trudności franczyzobiorcy, dba o reklamę i marketing. Model biznesowy w postaci franczyzy to duże wsparcie, ale należy pamiętać, że franczyzobiorca pozostaje odrębnym przedsiębiorcą, więc odpowiada za wszelkie zobowiązania finansowe w trakcie działalności (opłaty lokalowe, wynagrodzenia pracowników czy rozliczenia podatkowe).

Ile kosztuje franczyza?

Koszt przystąpienia do franczyzy to podstawowe pytanie potencjalnie zainteresowanych nią przedsiębiorców. Działanie pod szyldem innej marki wiąże się z szeregiem kosztów, jednak jest to kwestia ustalana przez franczyzodawcę. Na wysokość kosztów wpływa wiele czynników, między innymi czas istnienia na rynku, ilość placówek franczyzowych czy konkretny model biznesowy.

Coraz więcej franczyzodawców oferuje preferencyjne warunki finansowe, umożliwiające właściwie każdej osobie przystąpienie do franczyzy. Niektórzy z nich wspierają franczyzobiorców w pozyskaniu finansowania czy oferują na przykład leasingi sprzętu. Koszt samego przystąpienia do franczyzy oscyluje wokół kilkunastu tysięcy złotych, może jednak sięgać nawet do kilku milionów złotych.

Poza kosztem samego przystąpienia do franczyzy, w trakcie działalności franczyzobiorca uiszcza też bieżące opłaty, które zawarte są w umowie franczyzowej. Każda marka ustala inne zasady rozliczeń. W niektórych przypadkach zapłacimy dany procent od sprzedaży, w innych – ustalone z góry opłaty: franczyzową czy marketingową.

Franczyza – wady i zalety

Działalność pod szyldem znanej marki wiąże się z szeregiem profitów, z których najważniejszym jest możliwość zarabiania pieniędzy na własny rachunek.

Możemy skorzystać ze sprawdzonego know-how i doświadczenia, więc ryzyko niepowodzenia jest naprawdę znikome. Centralnie prowadzony marketing zapewnia rozpoznawalność marki i przyciąga klientów. Kolejną zaletą franczyzy jest możliwość korzystania z preferencyjnych warunków współpracy z innymi kontrahentami, na przykład z dostawcami. Duża marka może wynegocjować o wiele lepsze warunki (na przykład kosztów zakupu niezbędnych do prowadzenia działalności produktów) niż pojedynczy przedsiębiorca.

Z drugiej strony franczyzobiorca jest zobowiązany do ścisłego przestrzegania reguł, co może być nie lada wyzwaniem dla osób bardzo ceniących sobie niezależność. Wszelkie ważne decyzje muszą być konsultowane z franczyzodawcą. Marka posiadająca kilka lub kilkanaście punktów oznacza wielu niezależnych przedsiębiorców, którzy pracują na jej wizerunek. Niebezpieczeństwo może pojawić się w momencie, gdy działania jednego z właścicieli placówki franczyzowej są szkodliwe dla marki, która może ucierpieć – a co za tym idzie, może mieć to wpływ na kondycję finansową innych placówek.

Rodzaje franczyzy

Rodzaj franczyzy ściśle określa charakter działalności prowadzonej w ramach danej marki i modelu biznesowego. Istnieje kilka rodzajów franczyzy. Oto najpopularniejsze z nich:

• Franczyza detaliczna – franczyzobiorca prowadzi działalność oferując bezpośrednią sprzedaż usług lub produktów dla klientów. Przykładem franczyzy detalicznej (zwanej również handlową) są sklepy spożywcze. Jest to najpopularniejszy rodzaj franczyzy w Polsce.
• Franczyza inwestycyjna – to rodzaj franczyzy wiążący się z dużymi nakładami finansowymi. Inwestor kupuje licencję i zarządza biznesem, jednocześnie korzystając ze wsparcia franczyzodawcy, na przykład – sieć ekskluzywnych hoteli.
• Master franczyza – jest to szczególny typ licencji umożliwiający rozwój danego konceptu biznesowego na danym terenie, na przykład w całym kraju. Do działalności w ramach tej franczyzy niezbędne jest duże doświadczenie biznesowe, pozwalające na intensywny rozwój sieci.
• Franczyza sprzedaży bezpośredniej – franczyzobiorca bezpośrednio sprzedaje lub dystrybuuje produkty w danej lokalizacji. Do tego rodzaju franczyzy niepotrzebna jest placówka stacjonarna. Przykładem tego typu franczyzy jest sprzedaż ubezpieczeń w terenie.